Pek çoğumuz çok yoğun ve stresli bir yaşam sürdürüyoruz. Bu nedenle, tüm ihtiyaçları karşılayan ayrıntılı ve iyi düşünülmüş bir beslenme planı hazırlamak için gereken zamanı ayırmamız mümkün olmayabiliyor. İşte bu noktada, günlük beslenme programımızı tamamlamak ve desteklemek üzere tasarlanan vitamin ve mineral takviyeleri, temel mikro besin alımının ideal seviyelerde tutulması bakımından önemli bir rol üstleniyor.
Vitamin ve mineraller neden gereklidir?
Vitaminler ve mineraller beraberce mikro besin olarak adlandırılırlar. Her bir mikro besin, vücutta bazı özel fonksiyonları destekler ve metabolik ve gelişim süreçlerinin neredeyse tamamı için gereklidir. Örneğin demir, akciğerlerden diğer dokulara oksijen gönderilmesinde kilit bir rol üstlenirken; A vitamini, göz ve cilt sağlığını destekler. C vitamini, vücudumuzu oksidatif strese karşı korur ve B vitamini de vücudumuzun yediğimiz besinleri kullanılabilir enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur. Günlük mikro besin alımının yetersiz olması halinde, zaman içerisinde vitamin veya mineral eksikliği söz konusu olabilir. Semptomlar belirginleşmeden önce, “gizli açlık” durumu ortaya çıkar. Hatta mikro besinlerin yeterli düzeyde alınmaması, kronik hastalıkların gelişmesine sebep olabilir.
En önemli vitamin ve mineraller hangileridir?
Temel vitamin ve mineraller kalıbındaki “temel” sözcüğü ile anlatılmak istenen, vücudumuzun bunları kendi başına üretemeyeceği ya da yeterli miktarda üretemeyeceğidir. Dolayısıyla da bunların besin kaynaklarıyla alınması gereklidir. Temel mineraller ve eser elementler kalsiyum, klorür, krom, bakır, iyot, demir, magnezyum, manga, molibden, fosfor, potasyum, selenyum, sodyum ve çinkodan oluşmaktadır.
Kimler vitamin ve mineral takviyesi almalıdır?
Mikro besin ihtiyaçlarının yalnızca beslenmeyle karşılanamadığı durumlarda, temel vitamin ve mineral takviyelerinin alınması önemlidir. Bu mikro besinler arasında A, C, D, B12 vitaminleri, folik asit, demir, kalsiyum, çinko, iyot ve selenyum yer almaktadır. Araştırmalar ayrıca mikro besin alımı çok düşük olan insanların sayısının yalnızca ülkeden ülkeye değil, aynı zamanda ülkelerin kendi içinde de farklılık gösterdiğini ve bu farklılıkların yaş, cinsiyet, sosyoekonomik durum, eğitim ve yaşam tarzı gibi etmenlere bağlı olduğunu ortaya koymuştur. Pek çok insan vitamin ve mineralleri günlük tavsiye edilen miktarlarda alamadığı için günlük multivitamin ve mineral takviyesi, bu ihtiyaçların karşılanması açısından önemli bir rol üstlenmektedir. Belirli risk gruplarında mikro besin eksikliği daha fazla görülebileceği için bazı durumlarda bu grupların özel takviyeler kullanmaları önerilmektedir. Örneğin üreme çağındaki veya hamile kadınların yeterli düzeyde folik asit, demir, kalsiyum ve iyot almaları gerekirken, menopoz sonrası dönemdeki kadınların ve ileri yaştaki erkeklerin kemik sağlığı için kalsiyum ve D vitamini takviyesi almaları uygun olacaktır. Yaşlılar, özellikle B12 vitamini eksikliğine karşı çok daha hassastır. Ayrıca, vejetaryenler ve veganlar, özellikle düşük kalorili beslenme programlarını uzun süre uygularken vitamin ve mineral takviyesi almaya ihtiyaç duyabilirler. Cildi güneş ışığıyla düzenli ve yeterli ölçüde temas etmeyen kişilerin ise her gün D vitamini tableti kullanması faydalı olabilir.